Fógraí

Clár nuachóirithe faoi lánseol, cé go n-athraíonn treochtaí thar chineálacha cásanna

• Tháinig 547,445 cás nua os comhair na gcúirteanna in 2022
• Méadú 39% ar chásanna sibhialta nua os comhair na Cúirte Dúiche ó 2021
• Méadú 5% ar Cholscarthaí a tugadh (4,915) in aghaidh 2021
• Méadú 25% ar chásanna os comhair na Príomh-Chúirte Coiriúla ó 2019
• Méadú 15% ar iarratais ar fhoréigean baile ag teacht chuig na cúirteanna ó 2019 i leith

Seoladh Tuarascáil Bhliantúil na Seirbhíse Cúirteanna inniu agus léirítear inti go bhfuil ardú suntasach tagtha ar líon na gcásanna sibhialta a thagann os comhair na Cúirte Dúiche.

Tugadh faoi deara freisin go raibh laghdú ar choireanna nach raibh chomh tromchúiseach sin ag teacht chuig na Cúirteanna.

• Laghdú 24% ar chionta tráchta ar bhóithre ó 2019 i leith
• Cionta drugaí 10% ó 2019
• Laghdú 11% ar chionta gnéasacha ó 2019 i leith
• Tháinig laghdú 18% ar ábhair ghadaíochta/robála/chalaoise ó 2019 i leith

Chuir an Príomh-Bhreitheamh Donal O'Donnell, atá ina chathaoirleach freisin ar Bhord na Seirbhíse Cúirteanna, fáilte roimh an tuarascáil, agus dúirt sé: "Cuireadh deireadh le bearta in 2022 a bhí curtha i bhfeidhm le fada chun sláinte an phobail a chosaint le linn na paindéime, agus thug sé sin dúshlán nua don tSeirbhís Chúirteanna agus muid ag tabhairt aghaidh ar ghnáthchleachtais cúirte de réir a chéile: chun leanúint leis an athrú a bhrú chun cinn agus tógáil ar an dul chun cinn suntasach atá déanta go dtí seo maidir le dlús a chur le hathchóiriú agus nuachóiriú chóras na gcúirteanna in Éirinn. Déantar cur síos ar iarrachtaí fhoireann na Seirbhíse Cúirteanna agus bhaill na mbreithiúna dul i ngleic leis an tasc seo sa tuarascáil seo."

Luaigh an Príomh-Bhreitheamh an tionscadal le bileog muirir agus sonraí bannaí a roinnt idir córais TFC an Gharda Síochána agus na Seirbhíse Cúirteanna go huathoibríoch, tionscadal ar éirigh leis, rud a d'fhág laghdú 77% ar an am a thógtar chun an tasc seo a chur i gcrích. "Leanadh ar aghaidh mar chuid de Chlár Nuachóirithe na Seirbhíse Cúirteanna chun próisis láimhe atá as dáta agus a thógann am a athsholáthar le córais dhigiteacha níos éifeachtúla."

Luaigh sé freisin samplaí den áit ar tháinig méadú ar obair na gCúirteanna in 2022: Tháinig méadú 25% ar líon na gcásanna nua sa Phríomh-Chúirt Choiriúil agus 10% sa Chúirt Chuarda i gcomparáid le leibhéil 2019; mar sin féin, bhí líon na gcásanna diúscartha sa dá chúirt níos airde in 2022 ná mar a bhí in 2019. Léiríodh an treocht seo freisin i réimse an dlí teaghlaigh inar tháinig méadú 15% ar iarratais nua sa Chúirt Chuarda agus 10% sa Chúirt Dúiche.

Dúirt Angela Denning, POF na Seirbhíse Cúirteanna faoi na Cúirteanna in 2022: "Nuair a cuireadh deireadh iomlán le srianta paindéime, chuir na Cúirteanna tús arís le luas gnóthach oibre in 2022. Léirigh an tréimhse iar-phaindéime roinnt treochtaí suimiúla a mbeidh súil ghéar á coinneáil againn orthu chun a thuiscint an bhfuil siad mar chuid d'athrú fadtéarmach nó d'athchoigeartú gearrthéarmach. Níor fhill gnó sibhialta nua ar na leibhéil a bhí ann roimh an bpaindéim. Bíodh athrú iompair mar chúis leis sin, nó oidhreacht bhlianta na paindéime, tá sé fós le feiceáil."

Thug sí faoi deara go bhfuil laghdú suntasach tagtha ar líon na gcaingne nua díobhála pearsanta atá ag tosú san Ard-Chúirt agus sa Chúirt Chuarda tar éis do Chomhairle na mBreithiúna glacadh le Treoirlínte Díobhála Pearsanta.

Thug Angela aitheantas freisin d'obair an Ghrúpa Oibre um Pleanáil Bhreithiúnach (JPWG) a rinneadh in 2022. Cuireadh de chúram ar an nGrúpa breithniú a dhéanamh ar líon agus ar chineál na mbreithiúna a theastaíonn chun riar éifeachtach an cheartais a chinntiú sna cúig bliana amach romhainn chomh maith leis an bhfadtéarma. Dúirt sí gur chuir an tSeirbhís Chúirteanna sonraí agus anailís ar fáil mar bhall den Ghrúpa chun an gá atá le breithiúna breise a léiriú.

"Léirigh muid freisin an comhghaol díreach idir líon na mbreithiúna agus na hacmhainní a theastaíonn ón tSeirbhís Chúirteanna chun seirbhísí tacaíochta leordhóthanacha a sholáthar. Creidim gur chabhraigh ár mballraíocht leis an nGrúpa a bhaint amach cé mhéad dár spriocanna agus dár ngníomhaíochtaí maidir leis an gClár Nuachóirithe atá ailínithe leis na héifeachtúlachtaí a shamhlaíonn siad don earnáil agus d'úsáideoirí."

D'fhoilsigh Oifig an Bhreithneora Costas Dlíthiúil a dTuarascáil Bhliantúil do 2022 freisin - féach deireadh na heisiúna seo dá nuashonrú nuachta.

Faisnéisiú agus Forbhreathnú Staitistiúil

Gnó Sibhialta:

• Rinneadh iarratas ar 170,000 cás sibhialta nua leis na cúirteanna, méadú 21% ó 140,365 cás in 2021; Réitigh na cúirteanna 137,159 cás, méadú ó 106,372 cás in 2021 – méadú 22%.
• Chuir meascán d'éisteachtaí in-chúirte agus cianéisteachta ar chumas na Cúirte Uachtaraí agus na Cúirte Achomhairc a bheith cothrom le dáta le gach ábhar.
• Díobhálacha Pearsanta: Bhí laghdú 43% ar chásanna nua Díobhála Pearsanta a rinneadh leis na cúirteanna anuraidh i gcomparáid le 2019, 20% níos lú ná mar a bhí in 2020, agus 17% níos lú ná 2021. Bronnadh €271m mar dhámhachtain in 2022, laghdú ó €307m in 2021.
• Mhéadaigh líon na n-iarratas ar mhaoin a bheith ina seilbh 73% go dtí 837 anuraidh i ndiaidh srianta sa réimse sin mar chuid den fhreagairt ar Covid. Mar sin féin, léirigh figiúr 2022 laghdú 25% ar fhigiúr 2019 - a bhí ann roimh chúrsaí Covid.
• Tháinig méadú ollmhór ar líon na gcásanna den Chonradh a sáraíodh, ardú 493% a bhí i gceist leis an 1,458 cás in 2022 ón 246 cás in 20221. Tá an méadú seo inchurtha i leith nithe a bhaineann le héilimh ar Sholáthar Bloc Coincréite.
• Tá gnó na siamsaíochta agus na dtábhairneoirí tagtha ar aghaidh ó shrianta Covid agus ardú 311% tagtha ar líon na n-iarratas ar cheadúnú, ardú go 44,253 ó 10,764 in 2021.
• Ardú 39% ar chásanna sibhialta nua os comhair na Cúirte Dúiche. 127,289 cás nua ardú ó 91,577 cás in 2021. Idir an dá linn, bhí ardú 45% ar líon na gcásanna sibhialta a cuireadh de láimh sa chúirt, ardú 100,607 duine suas ó 69,193 duine

Dlí Teaghlaigh

• Tháinig méadú 5% ar líon na n-iarratas ar cholscaradh go 4915 iarratas, méadú ó 4,264 iarratas an bhliain roimhe sin. Bhí laghdú 12% ar líon na n-iarratas ar Idirscaradh Breithiúnach - ach tháinig méadú 22% ar an líon a tugadh suas go dtí 340 ó 278 in 2021.
• Ceadaíodh 4,915 iarratas ar cholscaradh in 2022, méadú 5% ar 2021 agus méadú 38% ar 2019.
• Leanadh den treocht ina raibh laghdú ar iarratais ar idirscaradh breithiúnach ó tugadh isteach an tAcht um an Dlí Teaghlaigh 2019, agus fuarthas 486 iarratas in 2022 i gcomparáid le 1,229 in 2019.
• Tháinig méadú 8% ar líon na gcásanna caomhnóireachta, coimeádta agus rochtana ach tháinig méadú 17% ar líon na gcásanna a réitíodh. Rinneadh 5,862 iarratas cothabhála in 2022, laghdú 30% ó 2019
• Tháinig 23,536 iarratas ar fhoréigean baile chuig na cúirteanna in 2022, méadú 15% i gcomparáid le 2019.
• Bhí 14,985 ordú cúraim leanaí, maoirseachta agus cúraim – lena n-áirítear iarratais eatramhacha, athdhéanta agus sínte – in 2022, méadú 46% ar 2019.

Gnó Coiriúil:

• B'ionann líon iomlán na gcásanna coiriúla nua a tháinig sna cúirteanna in 2022 agus 377,094
• Bhí 338,823 cás os comhair na Cúirte Dúiche, laghdú 4.3% ar 2021.
• Thug an chúirt 308,315 ábhar chun críche in 2022 i gcomparáid le 298,917 ábhar in 2021 agus 225,776 ábhar in 2020.
• I measc na gcásanna nua a fuarthas sa Chúirt Dúiche bhí:
• 181,969 cion tráchta ar bhóithre, síos ó 226,000 cion in 2019; - laghdú 24%.
• 30,045 cion drugaí, síos ó 33,242 cion in 2019; laghdú 10%.
• 3,212 cion gnéasach, síos ó 3,600 cion in 2019; laghdú 11%.
• 30,692 ábhar gadaíochta/robála/ calaoise, síos ó 37,500 ábhar in 2019; laghdú 18%.
• 47,990 ord poiblí/ionsaí, méadú ó 46,000 ord poiblí/ionsaí in 2019.
• D'eisigh an Chúirt Chuarda 13,166 pianbhreith as coir níos tromchúisí anuraidh: Áiríodh leis seo 3,507 pianbhreith príosúnachta, 2,058 pianbhreith príosúin ar fionraí, 630 ordú promhaidh, 152 ordú seirbhíse pobail, 3,602 banna chun an tsíocháin a choinneáil.
• Bhí laghdú 50% ar chásanna nua os comhair na Cúirte Coiriúla Speisialta, laghdú ó 1,45 cás in 2021 go dtí 69 cás in 2022.

(Féach leathanach 91 - 96 den Tuarascáil Bhliantúil le haghaidh miondealú ar chineálacha éagsúla coireachta agus ar líon na gcásanna, na n-orduithe agus na bpianbhreitheanna i ngach ceann do na Cúirteanna Cuarda agus Dúiche)

An Phríomh-Chúirt Choiriúil

• Gearradh 262 pianbhreith i gcásanna éignithe nuair a ciontaíodh iad; bhí 11 ordú ann chun mionaoiseach a choinneáil, 1 phianbhreith ar fionraí go hiomlán, 151 príosúnacht / ar fionraí go páirteach, 99 príosúnacht gan aon chuid ar fionraí.
• Níor gearradh pianbhreith níos lú ná 2 bhliain ar phianbhreitheanna i gcás éignithe; 22 idir 2-5 bliana, 114 idir 5-10 mbliana, agus 115 thar 10 mbliana.
• I measc na gcásanna nua a tháinig isteach sa chúirt bhí 33 cosantóir cúisithe i 43 dúnmharú / iarracht ar dhúnmharú; 168 cosantóir cúisithe i 1,112 cion éignithe / iarracht éignithe; 113 cosantóir atá cúisithe i 1,730 cion gnéasach.

Achomhairc

• An Chúirt Uachtarach: Lean 145, iarratais ar chead agus achomhairc nua a taisceadh sa Chúirt Uachtarach faoi dheireadh na bliana leis an treocht a bhí ann le linn 2020 agus 2021. 57 cás a bhí ar feitheamh ag deireadh na bliana. Níl aon riaráiste ag an gCúirt agus faigheann achomhairc dáta éisteachta a luaithe is atá siad réidh. Thug an chúirt 80 breithiúnas scríofa in 2022.
• Fuair an Chúirt Achomhairc 311 achomharc Sibhialta nua in 2022 agus réitigh sí 362 cás. Bhí 369 cás ar feitheamh ag deireadh na bliana.
• In ábhair choiriúla, bhí 261 achomharc ag an gCúirt Achomhairc maidir le 2,022 cion a taisceadh in 2022. B'ionann figiúirí inchomparáide in 2021 agus 248 achomharc i leith 1,391 cion. Dhiúscair an Chúirt 270 achomharc i ndáil le 1,872 cion (282 achomharc i ndáil le 1,222 cion in 2021).
• Tarlaíonn achomhairc ón gCúirt Chuarda go dtí an Ard-Chúirt i gcásanna sibhialta ag ráta 2.7%, ón Ard-Chúirt go dtí an Chúirt Achomhairc ag 1.39% agus ón Ard-Chúirt go dtí an Chúirt Uachtarach i 0.25% de na cásanna.
• I gcásanna coiriúla, is é 5.7% an ráta achomhairc ón gCúirt Dúiche chuig an gCúirt Chuarda agus ó na Cúirteanna Cuarda agus ón gCúirt Choiriúil Speisialta chuig an gCúirt Achomhairc ag 14.4%

Oscail an tuarascáil Bhliantúil 2022